Kuala Lumpur: Setiap kali Ramadan tiba, umat Islam di seluruh dunia menyambutnya dengan penuh kesyukuran. Namun, di sebalik kemeriahan juadah berbuka puasa, terdapat realiti yang membimbangkan dengan peningkatan mendadak dalam pembaziran makanan. Menurut SWCorp, rakyat Malaysia membuang lebih 4,081 tan makanan sehari sepanjang Ramadan.
Pembaziran makanan bukan sahaja satu pemborosan ekonomi tetapi juga memberi kesan kepada alam sekitar. Laporan Program Alam Sekitar PBB (UNEP) menyatakan bahawa sisa makanan menyumbang kepada 8-10% pelepasan gas rumah hijau global, yang mempercepatkan perubahan iklim. Oleh itu, usaha untuk mengurangkan pembaziran ini memerlukan penglibatan semua pihak.
Peranan Setiap Pihak dalam Mengatasi Pembaziran Makanan
- Individu & keluarga – Setiap keluarga perlu mengubah tabiat membeli makanan dengan lebih berhemah. Kajian oleh WWF Malaysia menunjukkan 44% makanan yang dibuang terdiri daripada sisa makanan yang boleh dielakkan. Amalkan perancangan menu, simpan lebihan makanan dengan betul, dan elakkan pembelian berlebihan di bazar Ramadan.
- Peniaga & penganjur bazar – Peniaga perlu lebih bijak dalam menganggarkan kuantiti makanan yang dijual. Tahun ini, inisiatif MYSaveFood telah menyelamatkan 42,431 kilogram makanan daripada dibuang, meningkat daripada 25,100 kilogram pada tahun sebelumnya. Peniaga boleh bekerjasama dengan NGO atau bank makanan bagi menyumbangkan lebihan makanan kepada yang memerlukan.
- Restoran & hotel – Industri perhotelan dan makanan memainkan peranan penting dalam mengurangkan pembaziran. Beberapa negara seperti Perancis dan Korea Selatan telah mewajibkan restoran dan pasar raya untuk mendermakan lebihan makanan. Di Malaysia, beberapa hotel telah mula melaksanakan konsep ‘buffet tanpa pembaziran’, di mana lebihan makanan disalurkan kepada rumah kebajikan.
- Kerajaan & NGO – Kerajaan boleh memperkenalkan insentif cukai kepada syarikat yang menyumbangkan makanan. Di Korea Selatan, polisi sisa makanan telah berjaya mengurangkan pembaziran sebanyak 30% sejak 2013 melalui sistem denda bagi makanan yang dibuang. Malaysia boleh mencontohi langkah ini dengan memperketatkan dasar pengurusan sisa makanan.
- Institusi keagamaan & komuniti – Masjid dan surau boleh menyediakan makanan dalam jumlah mencukupi serta memastikan lebihan diagihkan kepada fakir miskin.
Ramadan adalah bulan untuk memperkukuh keinsafan dan kesyukuran, bukan masa untuk berlebihan. Dengan mengamalkan sikap berhemah dalam setiap hidangan, kita bukan sahaja dapat mengurangkan pembaziran tetapi juga menyemai nilai murni dalam masyarakat.
Maklumat penulis
Cik Nurul Nadiah Ahmad
Pensyarah Kanan, Uniten Business School,
Universiti Tenaga Nasional
E-mail: Nadiahn@uniten.edu.my
